Trào ngược dạ dày thực quản hay Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) là tình trạng dịch dạ dày (bao gồm thức ăn, men tiêu hóa, hơi...) trào ngược lên thực quản. lên họng và thậm chí là lên miệng của người bệnh.

Trong điều kiện sinh lý bình thường, mỗi khi chúng ta ăn uống, thức ăn đưa từ miệng xuống thực quản, cơ vòng thực quản dưới mở ra cho phép thức ăn xuống dưới dạ dày, sau đó tự động đóng kín lại để ngăn không cho thức ăn và dịch vị trào ngược trở lại. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi dịch dạ dày trào ngược lên gây tổn thương các cơ quan thực quản, thanh quản, miệng,..

Nguyên nhân là do trong dạ dày vì một tác nhân nào đó mà bị xáo trộn các hoạt động, khiến dịch vị acid  bị tiết ra quá nhiều dẫn đến dư thừa, thêm vào đó hoạt động đóng mở của cơ vòng thực quản không được bình thường, không đủ sức cản dịch vị dạ dày sẽ khiến cho chúng dễ dàng bị trào ngược lên dẫn đến chứng trào ngược dạ dày.

Xem thêm bài viết :
Tìm hiểu về trào ngược dạ dày

Tình trạng này sẽ khiến cho người bệnh vô cùng khó chịu vì những triệu chứng mà bệnh gây ra như:

1. Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua

• Ợ hơi thường xuyên là dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
• Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày (vùng thượng vị), dưới xương ức lan lên cổ. Ợ chua thường đi kèm với ợ hơi và ợ nóng, để lại vị chua trong miệng.
• Các triệu chứng trên thường xuất hiện khi ăn no, khi đầy vụng khó tiêu, nằm ngủ, nhất là vào ban đêm.

2. Buồn nôn và nôn

• Sự trào ngược của axit vào họng hoặc miệng, kích thích họng miệng gây cảm giác buồn nôn.
• Tình trạng này có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào nhưng thường nặng nhất vào ban đêm do tư thế khi ngủ và khi hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh mẽ hơn.

3. Đau tức ngực thượng vị

• Bạn có thể có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra sau lưng và cánh tay.
• Nguyên nhân do axit trào ngược lên kích thích vào các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, cơ quan cảm ứng đau sẽ đưa ra tín hiệu như đau ngực

4. Khó nuốt

• Trào ngược dạ dày thực quản với tần suất lớn gây phù nề, sưng tấy, làm thu hẹp đường kính thực quản. Vì thế người bệnh có cảm giác khó nuốt, vướng ở cổ.

5. Khản giọng và ho

• Do dây thanh quản bị tổn thương khi tiếp xúc với axit dạ dày. Người bệnh trào ngược dạ dày sẽ bị khản giọng do dây thanh phù nề, khó nói và lâu ngày thành ho do dịch viêm chảy xuống thanh phế quản.

6. Miệng tiết nhiều nước bọt

• Miệng tiết nhiều nước bọt là cơ chế tự bảo vệ của cơ thể ở vùng miệng nhằm trung hòa bớt lượng axit trào lên.

Không chỉ có thế, nếu như không được điều trị sớm mà để bệnh nặng lên thì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như bị:

• Loét thực quản: Các vết loét có thể chảy máu, gây đau đớn và khó nuốt.
• Hẹp và sẹo thực quản: khi tổn thương liền lại có thể để lại sẹo gây hẹp thực quản làm tắc nghẽn đường lưu chuyển thức ăn.
• Thực quản Barrett: là tình trạng mô vảy ở đoạn dưới thực quản bị biến đổi thành mô dạng cột với các tế bào giống như ở ruột (dị sản ruột). Quá trình này là kết quả của sự tổn thương liên tục đến lớp lót của thực quản và nguyên nhân phổ biến nhất là trào ngược dạ dày thực quản. Các tế bào đã bị biến đổi này có thể tiềm ẩn nguy cơ trở thành tế bào ung thư.
• Ung thư thực quản: Có 2 loại ung thư thực quản chính: Ung thư biểu mô tuyến tính và ung thư biểu mô tế bào vảy. Trong đó, một yếu tố nguy cơ chính của ung thư thực quản là thực quản Barrett. Người ta ước tính cứ 10 - 20 người có thực quản Barrett thì có 1 người bị ung thư thực quản sau 10 - 20 năm.

Vậy vì sao trào ngược dạ dày lại có thể gây ra bệnh ung thư thực quản?

Trào ngược thực quản - nguy cơ dẫn đến ung thư thực quản

Chứng trào ngược dạ dày thực quản thường dễ bị nhầm với các bệnh lý về đường hô hấp như viêm họng, các bệnh về tim phổi vì các bệnh lý trên cũng gây ra các triệu chứng như ho kéo dài, đau rát họng, đau vùng thượng vị....  Do đó rất nhiều người rất ngạc nhiên khi mình bị đau họng mà đi khám thì bác sĩ lại chẩn đoán là bị trào ngược dạ dày. Điều này chứng tỏ chứng tỏ rằng bị trào ngược dạ dày sẽ có tác động xấu đến thực quản và gây nguy cơ bị ung thư thực quản.

Khi bị trào ngược dạ dày thực quản, các dịch vị mà chủ yếu là acid và thức ăn trong dạ dày sẽ bị trào ngược lên, lúc này tính ăn mòn của dịch vị acid cùng với sức nóng của chúng sẽ làm bỏng và khiến cho lớp niêm mạc thực quản bị tổn thương dẫn đến viêm loét thực quản. 

Nếu trào ngược axit dạ dày vào thực quản diễn ra trong một thời gian dài, nó có thể làm hỏng lớp lót bên trong của thực quản. Điều này làm cho các tế bào vảy thực quản được thay thế bằng các tế bào tuyến. Những tế bào tuyến này thường trông giống như các tế bào lót dạ dày và ruột non, và có khả năng kháng axit dạ dày cao hơn. Tình trạng này được gọi là thực quản Barrett (hoặc Barrett).

Người bị trào ngược càng lâu càng có nhiều khả năng họ sẽ phát triển thực quản Barrett. Hầu hết những người bị thực quản Barrett có triệu chứng ợ nóng, nhưng nhiều người không có triệu chứng nào cả. Những người mắc bệnh viêm thực quản Barrett có nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tuyến của thực quản (adenocarcinoma of the esophagus) cao hơn nhiều so với những người không có tình trạng. Các tế bào tuyến trong thực quản Barrett có thể trở nên bất thường hơn theo thời gian. Điều này có thể dẫn đến loạn sản, đây là tình trạng tiền ung thư

Với chứng Barrett thực quản, bạn không thể tự điều trị bằng thuốc mà cần phải theo dõi sát sao tình trạng bệnh bằng nội soi, nếu thấy có dấu hiệu bất thường thì sẽ được chỉ định phẫu thuật để loại bỏ.

Cách xử lý và phòng tránh trào ngược thực quản

Nếu được phát hiện và có cách xử lý sớm Chứng trào ngược thực quản thì chúng sẽ nhanh được chữa khỏi và không gây ra ảnh hưởng gì nhiều đến sức khỏe của người bệnh. Nếu bạn có dấu hiệu bất thường như hay bị buồn nôn và nôn, đắng miệng, ợ chua, đau thượng vị… thì bạn nên đi khám và điều trị theo sự chỉ định của bác sĩ.

Xem thêm bài viết 
Trào ngược dạ dày -Phân tích theo góc nhìn của Đông y

Song song việc điều trị, bạn cũng cần phải lưu ý thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt của mình cho hợp lý. Điều này không những có tác dụng làm cho bệnh của bạn nhanh khỏi mà chúng còn giúp cho bạn ngăn chặn được nguy cơ bệnh tái phát. Một số cách áp dụng sau đây bạn có thể tham khảo bao gồm:

• Không ăn các loại thức ăn có hại cho dạ dày và hệ tiêu hóa như các đồ ăn được chế biến sẵn, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ vì chúng gây khó tiêu, khiến cho thức ăn trong dạ dày bị ứ đọng dẫn đến chứng trào ngược thực quản xảy ra thường xuyên.
• Ăn thành từng bữa nhỏ. Nên ăn thường xuyên hơn là ăn ít bữa lớn đối với người có dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản.
• Lựa chọn các thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa axit như thực phẩm từ tinh bột (bánh mì, bột yến mạch) hay đạm dễ tiêu.
• Hạn chế thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt dưới thực quản: hoa quả có hàm lượng axit cao (chanh, cam, dứa...) và ít các sản phẩm từ sữa.
• Không sử dụng các loại chất kích thích, các đồ uống có cồn vì chúng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây nên các bệnh về dạ dày. Không những thế, nếu hút thuốc lá trong thời gian dài bạn còn có nguy cơ bị các bệnh về đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi hoặc ung thư phổi.
• Khi chế biến thức ăn, bạn cũng không nên sử dụng các loại gia vị như tiêu, ớt, tỏi, hành… Chúng có thể kích thích dạ dày và gây ra hiện tượng trào ngược.
• Tránh thức khuya, tránh ăn khuya.
• Nên ăn chậm, nhai kỹ, không ăn vội vàng.
• Thư giãn giảm stress có thể làm giảm triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản một cách rõ ràng. Phải luôn giữ tinh thần mình thoải mái, vì căng thẳng, mệt mỏi sẽ khiến bệnh nặng thêm.
• Không nằm hoặc lao động ngay sau khi ăn

Trên đây là những thông tin chia sẻ của chúng tôi về vấn đề trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra ung thư thực quản. Trong đó, chúng tôi cũng đã có gợi ý cho các bạn những biện phòng tránh và cách xử lý khi bị trào ngược thực quản. Qua đó các bạn có thể tham khảo thêm và áp dụng điều trị,  phòng ngừa bệnh cho mình. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh!